Nüzhet İslimyeli hakkında...

SAYIN N. İSLİMYELİ
Bir dergi sanki güzel sanatlara, resime, heykele vermeye görsündü kendini. Ölümü mukadderdi.
Bu kaderi sizin Ankara Sanat'ınız kırmış görünüyor.
Nurullah Berk, 4 Mayıs 1963

İSLİMYELİ'NİN RESİM SERGİSİ
Hiç şüphesiz resim sanatında başarı, sanatı sevmekle başlar. İslimyeli'nin sanatı çok sevdiği muhakkak... öyle olmasaydı, ne dergisinin bugün ulaştığı mükemmeliyeti ve ne de o'nun gelişen sanatının güzel örneklerini görebilirdik.
Esat Erar, 2 Nisan 1970

SOFYA SERGİSİ (Bulgar basını)
Bu ressamların bir kısmı Avrupa başkentlerinde de ün yapmışlar. Bu sergide Nüzhet islimyeli, Naciye İzbul, Eşref Üren gibi saantçıları belirtmekle beraber, kendi realist konsepsiyonları bakımından başkaca ressamlar da vardı.
Vielota Andreva, 24 Ocak 1971

SAYIN İSLİMYELİ
Yalnız şu Plastik Sanatlar Ansiklopedisi, Türk sanat dünyasına yapılmış bir hizmet olarak daha dumanı üstünde taptaze bir bağıştır.
Elif Naci, 11 Mart 1972

TAKTİM TEHİR

Ben sayın Nüzhet İslimyeli'yi Ankara Sanat Dergisi sahibi bir suluboya ressamı olarak tanırdım. Avrupa gezisinden dönüşünde yaptığı resimleri gördükten sonra, o evvela çok iyi bir suluboyacıdır, Ankara Sanat'ın sahibi, imrendirici bir sonuç. Görmek fırsatını bulduğum ritmik desenleri de dikkate değer nitelikte.
Eşref Üren, 3 Ekim 1973

İSLİMYELİ MODA DENİZ KULÜBÜNDE
Ustanın Moda Deniz Kulübünde düzenlediği retrospektif sergisi, soyut somut ayrımı yapmayan duyarlı, sağlıklı derinine bizleri saran bir bütünlükte, böylesi bir bilinç ve yaratma saygısının düzeyinde bulunmaktadır.
Gültekin Elibal, 2 Ocak 1986

İSLİMYELİ SERGİSİ
Suluboya ressamlarımız insan figürünü ihmal etmektedir. Bu güç bir iştir. Ama suluboya için gereklidir. İslimyeli bu açıdan da suluboyamıza bir şeyler getirmiştir.
Bitti mi?... Ya uzun yıllar sürdürdüğü dergisi ve kitapları? Peki hangi yanı üstün? Bence her iki alandaki başarıları yarış halinde.
Mazhar Aykut, 11 Ocak 1981

ÇAĞDAŞLARIN İÇİNDEKİ YERİ
Sayın ressam N. İslimyeli'nin plastik sanatlarımıza yaptığı engin hizmetlerin unutulması gayri mümkün, yirmi yılı aşkın Ankara Sanat Dergisi, yanısıra sanat literatürümüze kattığı kitapları ile her türlü övgünün üstündedir.
Ressam olarak kendilerini özellikle suluboyanın içinde bulurum. O da tıpkı İngiliz ressam Turner gibi, suluboya sevgisi her tekniğin üstündedir.
Gezilerinde ve her zaman çok sevdiği suluboya kutusuyla beraberdir. "Suluboya Ressamları Grubu"nu kurarak bu güzel tekniğin gelişmesine de vesile olmuştur. Benim naçiz kalemim, bu güzide sanatçıyı anlatmada aciz kalır.
Şeref Bigalı, 1 Ocak 1992

"BİR SANATÇININ YAŞAM ÖYKÜSÜ" yazısından...
Eşref Üren'in söylediği gibi, İslimyeli, "çok iyi bir suluboyacıdır". Zengin iç dünyasını tuvallerine, suluboyalarına aktarır. Mesajı gayet bellidir. Doğa, insan ve mekân üçlemesi hâkimdir. Tablolarının tümünde şiirsel, lirik bir anlatım; tabiatın gizemli atmosferinin çekiciliği duyumsanır.

Nüzhet İslimyeli'yi kısaca tanıtmak gerekirse çok yönlü bir sanatçıdır. Ressamlığı ve yazarlığı birbirini dengeler. İslimyeli altmış yılı aşkın sanat hayatında, yalnız resim çalışmalarıyla yetinmemiş, yirmi yılı aşkın dergi, kitap yayını, ansiklopedi gibi çeşitli yayınlarla kültür ve sanata hizmet etmiştir. "Asker Ressamlar ve Ekoller" (1965) adlı ilk kitabından sonra, 1967'de başladığı ve 1973'de üç cilt halinde tamamladığı "Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedisi" sanat çevresine ve sanatseverlere yapılmış büyük bir hizmettir. Diğer taraftan iki ciltlik "Sanat Terimleri Ansiklopedisi" (1973) başvuru niteliğinde yapıtlarıdır. "Türk Resim Sanatından Desenler" (1977), "Ülkemize Onur Kazandıran Sanatçılar" (1980), "Suluboya Resim Sanatı Tarihi" (1982), "Bir Geziden İzlenimler" (İkinci Baskı, 1994), "Sanatta Her Tükenişi Yeni Bir Coşku İzler" (1996), adlı yapıtlar da sanatçının diğer önemli yayınlarıdır.

60. sanat yılı sergisini Ankara Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Eşref Üren Salonu'nda açan yılların ressamı Nüzhet İslimyeli, sanatseverlerin büyük ilgisine ve beğenisine mazhar olur. Bu serginin açılışında (5 Aralık 1994) sanatçı 81 yaşındadır. Cumhuriyet döneminin bu idealist ressamı yorgunluk nedir bilmeyen mizacı ile sanatını uzun yıllar sürdürmüş ve atölyesinde nice öğrenciler yetiştirmiştir.

Sanata ve sanatçılara karşı içtenliği, alçak gönüllülüğü, ilkeli tutum ve davranışı onun ayrıca renkli kişiliğini ve 'hocalığını' belirleyen öğelerdir. Nüzhet İslimyeli'nin "Yaşam Öyküm" adlı yapıtında sanatçının bir ömür boyunca geçirdiği yaşam serüvenini okuyacaksınız. Onun velût fırçasından meydana gelen birbirinden güzel tablolarının renkli röprodüksiyonlarını ilgiyle, merakla, zevkle inceleyeceksiniz. Bir ömre sığdırılan tabloları, kitapları ve Ankara Sanat Dergisi sanat çevrelerinin belleklerinde unutulmayacaktır. Onu eserleriyle anacağız.
Şener Öztop, Türkiye'de Sanat Dergisi, Mart-Nisan 2006

NÜZHET İSLİMYELİ "SANATIMIZDAN PORTRELER" (TRT 2) PROGRAMINDA
TRT’de Belgesel Programlar Yapım Koordinatörlüğünde prodüktör, yönetmen olarak görev yapan Sn. Nilgün Suna ve belgesel ekibi tarafından 1990 yılında "Sanatımızdan Portreler" adı altında bir program yapılmıştır.
Ressam Nüzhet İslimyeli’nin evinde, atölyesinde, müzede, doğada (Karagöl’de); çalışmalarını, sanata yaklaşımını konu alan kapsamlı bu programa Dr. Gönül Gültekin de kaynak metin yazarı olarak hizmet vermiştir. Programın yapımcılığı, yönetmenliği, kaynak metnin TV program metnine dönüştürülmesinde büyük emeği geçen Nilgün Suna bu programı TRT 2’de Prime Time’da yayınlamıştır. İlgiyle izlenen program HD yüksek kalitesinde kaydedilip TRT’nin dijital arşivine kazandırılmıştır. Daha sonra aynı yıl basılan ressamın "NÜZHET İSLİMYELİ 1990" isimli otobiyografik kitabında, sanatımızdan portreler programından esinlenen Doç. Dr. Gönül Gültekin kendi özgün görüşlerini şöyle ifade etmiştir:

SANATIMIZDAN PORTRELER
Nüzhet İslimyeli'nin tüm yapıtları incelendiğinde, O'nun kişiliği yönünde kendine özgü biçemini ortaya koyduğunu görüyoruz. Lekeci bir anlatımla oluşturduğu yapıtlarında, zaman zaman izlenimci ve dışavurumcu öğeler duyusal ve duygusal yapısını açığa vurur. Ancak anlayışındaki genel eğilimi, yalın bir anlatım ve sükûnet içinde düş dünyasının içtenlikle ortaya konmasıyla romantizme yönelen tavrında görülür.

Nüzhet İslimyeli özgün çalışmalarıyla suluboya ressamları içinde belli bir yerin sahibidir. Boyayı ve fırçayı kullanmadaki kendine özgülük, O'nun teknik güç ve ustalığını ortaya koyar. Renk seçimi ve armonileri, tonal kontrastları uygulama biçimi, lekeci anlatımı ve konuların seçimi sanatçı kişiliğinin özelliklerini oluşturur. Bu nitelikleriyle sanatçı, Eşref Üren'in de dediği gibi öncelikle çok iyi bir suluboyacıdır. Sanatçı daima mütevazı bir tavır içinde çalışmış, doğa sevgisini, nüans ve ara renkler egemenliğindeki yapıtlarında zaman zaman dramatik etkiler ve lirik bir yaklaşımla ele almıştır. Figürlü peyzajlarında ise, yaşama sevinci, yalın ve sevecen bir anlatımla işlenmiştir. Böylece O'nun doğaya ve yaşama olan bağlılığı, hemen her tablosunda kişiliğini yansıtan bir anlatıma ulaşmıştır.
Nüzhet İslimyeli elli yılı aşkın sanat yaşamında, yalnız resim çalışmaları ile yetinmemiş, kitap, ansiklopedi, dergi gibi çeşitli yayınlarıyla Türk sanatına hizmet etmiştir. "Asker Ressamlar ve Ekoller - 1965" adlı ilk kitabından sonra, 1967'de başladığı ve 1973'de üç cilt halinde tamamladığı Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedisi bunu izlemiştir. Türkiye'de ilk kez böyle bir ansiklopedi O nun çabalarıyla gerçekleşmiştir. Tüm maddi olanaklarını zorlayarak ortaya koyduğu bu ansiklopedi için Elif Naci:

"...Yalnız şu Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedisi, Türk Sanat dünyasına yapılmış bir hizmet olarak taptaze bir bağıştır" diyor. Yine 1973'de tamamlanan iki ciltlik Sanat Terimleri Ansiklopedisi, sanatçı ve sanatseverlerin her zaman başvuracakları diğer önemli bir yayını olmuştur. Nüzhet İslimyeli bu ansiklopedileri, 1966'da yayınına başladığı Ankara Sanat Yayınları olarak değerlendirmiştir. Bu dergi, 20 yıl, yirmi cilde ulaşıncaya dek büyük bir özveriyle sürdürülmüştür. Yayınlanmasının 3. yılında Nurullah Berk, derginin sürekliliğini büyük bir hararetle kutluyor ve Türkiye için bu üç yılı aşıp, bugüne gelmek dile kolay diyordu. Bunda haklıydı. Çünkü o tarihe kadar çıkan tüm sanat dergileri kısa sürelerde kapanmışlardı. Nurullah Berk bunu şöyle dile getiriyordu. "Bir dergi sanki güzel sanatlara, resme, heykele vermeye görsündü kendini, ölümü kaçınılmazdı". Oysa bu durumu Nüzhet İslimyeli tüm maddi ve manevi olanaklarını zorlayarak aşmayı başardı. Nurullah Berk'in rekor olarak nitelediği üç yılı yirmi yıla taşıyarak...

Dergide sürekli yayınladığı eleştiri yazıları da sanatçının diğer bir başarılı yanını ortaya koyar. Eleştirilerinde tarafsız,doğrudan yana ve yapıcı tavrıyla, sanat sorunlarını dile getirmiştir. Yazılarıyla daima resmi makamların ilgisini sanata çekmiş, yanlışların düzeltilmesi ve her iyi çabanın desteklenmesi yanında, çıkarcılara da seslenmesini bilmiştir. Böylece bu yönü ile de usanmadan sanat sorunlarını irdelemiş; "Ulusların yaşamında sanatın yeri inkâr edilemediği, esasen inkâr da
edilemeyeceği sürece, amaca ulaşmak için didinmek ve mutlaka bunu elde etmek gerekir" görüşüyle Türk sanatının gelişmesine katkıda bulunmuştur. O'nun bu yazılarında üzerinde önemle durduğu ve daima üzüntü duyduğu şey, Devlet'in belli bir sanat politikası oluşturamadığıdır. Yazılarıyla ele aldığı konular; Ankara'da Uluslararası sergilerin düzenlenmesi, sanata verilen önemin azlığı, kültür ve sanatın gelişmesinde çıkarcıların olumsuz etkileri, dış sergiler, anıtlar, Atatürk'ün doğum yılı kutlamaları ve özellikle Devlet Resim ve Heykel sergileri olmuştur.

Nüzhet İslimyeli'nin bir başka hizmeti de 1970'den başlayarak çeşitli aralıklarla Ankara Sanat Dergisi kapsamında düzenlediği yarışmalı sergilerdir. Resim, heykel grafik, fotoğraf, seramik, şiir gibi dallarda düzenlediği bu yarışmalarla genç kuşakları sanata özendirdiği gibi, bir çok genç yeteneği de sanatımıza kazandırmıştır. O'nun sanatı destekleyici tavrının, kişisellikleri aşarak, daha geniş ve özlü bir içeriğe sahip olduğunu bu davranışları açıklamaktadır. Kısıtlı olanaklarına karşın bu özendirici çabası için Eşref Üren; "Nüzhet İslimyeli Devlet gibi adam. Biz ödüllerin sadece Devlet Resim ve Heykel sergilerinde verilmesine alışığız da" diyerek O'nun özverili tutumunu dile getirmektedir. İslimyeli olanaklarını sanatın gelişmesi yönünde topluma adayan, büyük bir kişiliktir. "Suluboya Ressamlar Grubu"nun oluşturulmasındaki çabasıyla da Nüzhet İslimyeli, bu sanat dalının gelişmesinde katkıda bulunmuştur. Bugün bünyesinde suluboya resmin belli başlı sanatçılarını toplayan bu kuruluş, yine Eşref Üren'in deyişiyle bir kar topu gibi yuvarlana yuvarlana büyümüş ve güçlenmiştir. Sanatçı, başarılı Grup organizatörlüğü yanında, kişisel çabasıyla sanat eğitimi konusunda da uğraş vermektedir. Mütevazı atölyesinde bir yandan da resim derslerini sanata hizmet etmenin bir başka uygulaması olarak sürdürmektedir.

O'nun Türk sanatına olan bu çok yönlü katkıları, yarım yüzyılı bulan, yorulmak bilmeyen büyük bir güç ve çabanın, güçlü bir sanat sevgisinin ve düşüncesinin ürünüdür.
Ressam, yazar, yayımcı, eleştirmen, sanat eğitimcisi olarak çok yönlü sanatçı kişiliği içinde Nüzhet İslimyeli sanata katkılarıyla özel bir yeri olan, bir sanat adamımızdır.

Ressam Nüzhet İslimyeli yapıtlarıyla yurtiçinde olduğu kadar yurtdışında da tanınmaktadır. Yurtiçinde başta Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Milli Kütüphane, Ziraat Bankası, İş Bankası, Akbank gibi resmi ve yarı resmi kuruluşlarla bir çok özel koleksiyonda yapıtları vardır. Yurt dışında ise 77 yapıtının bulunduğu resmi ve özel koleksiyonların başında Paris İnstitut d'Etudes Francaises, Avusturya İnsburg ve Bregenz kentleri müze koleksiyonları, Almanya, Hollanda, Kanada, Irak, Hindistan, Amerika Birleşik Devletleri özel koleksiyonları gelmektedir. Bu yapıtların çoğunluğunu suluboyaları oluşturmaktadır. Sanatçı bu dalda yurtiçinde olduğu kadar yurtdışında da tanınmaktadır.

Doç. Dr. Gönül Gültekin, 1990

Doç. Dr. Gönül Gültekin (NÜZHET İSLİMYELİ 1990, Yazar: Nüzhet İslimyeli, Sistem Ofset, Sayfa 24-31’ den alınmıştır)

NÜZHET İSLİMYELİ VE ANKARA SANAT DERGİSİ ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMA VE TEZ ÇALIŞMALARI

Leyla AKIN, 1994. Nüzhet İslimyeli’nin Resim Sanatı. Yüksek Lisans Tezi, On dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim-İş Ana Sanat Dalı (Danışman: Yad. Doç. Zehra Sengir), Samsun.

Zübeyde BAŞTÜZEL, 1995. Nüzhet İslimyeli’nin Yaşamı ve Sanat Hayatı. Araştırma Raporu, Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi, Uygulamalı Sanatlar Eğitimi Bölümü, Ankara.

Ali KOÇ, 1997. Ankara Sanat Dergisi üzerine bir inceleme, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim-İş Eğitimi Ana Sanat Dalı, Grafik Eğitimi Sanat Dalı, İstanbul.

Pınar EKEBAŞ, 1998. Nüzhet İslimyeli’nin Hayatı, Eserleri ve Sanatçı Kişiliği, Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji-Sanat Tarihi Bölümü, Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı (Danışman: Prof. Dr. Hakkı Acun), Ankara